Ne olabilir?
Boyunda şişlik son derece yaygın bir durumdur. Boyunda karşınıza çıkan şişlik enfeksiyona bağlı olarak büyümüş bir lenf bezesine, doğumsal kaynaklı kistik bir kitleye ve bu kitlenin aniden büyümesine, baş boyun bölgesinde yerleşmiş kötü huylu tümörlerin buradaki lenf bezelerine yayılmasına, lenf bezlerini tutan iyi veya kötü huylu hastalıklara bağlı olarak olabilir.
Kanser olma ihtimalleri bulunmakla beraber özellikle çocuklar ve genç yetişkinlerde boyun kitlelerinin büyük çoğunluğu kanser değildir.
Bir boyun şişliğinin en olası nedeni lenf düğümü olarak bilinen lenf bezlerinin enfeksiyonu yani iltihaplanmasıdır. Normalde boyun bölgesinde çok sayıda lenf bezi olmasına rağmen bunlar ele gelmezler. Ancak lenf düğümlerinin kendilerinin veya baş boyun bölgesindeki diğer bölgelerdeki enfeksiyonların (Soğuk algınlığı, tonsillit, göğüs enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, diş enfeksiyonları ve apse, cilt enfeksiyonları, su çiçeği, uçuk, HİV vb.) sonucunda boyunda ağrılı, hızlı büyüme gösteren şişlik yaparlar.
Bunun dışında tükürük bezi hastalıklarında, boyundaki ana damarların hastalıklarında, baş boyun bölgesinin iyi huylu ve huylu tümörlerinde, gelişimsel bozukluklarda, tiroit bezi hastalıklarında da boyunda şişlik oluşabilir.
Endişelenmeli miyim?
Çocukluk yaş grubunda boyun kitlelerinde ön planda enfeksiyona bağlı lenf bezi büyümeleri akla gelir. İleri yaşta görülen ve hızlı büyüme gösteren boyun kitlelerin de ise mutlaka kötü huylu tümörler akılda tutulmalıdır.
Boyundaki şişlikte endişelenecek bir şey olmadığından emin olmak için tek yol doktoru ziyaret edip her şeyi kontrol altına almaktır. Çok yaygın bir kural olarak, yumuşak ise, daha az endişe verici bir nedeni olması muhtemeldir. Aynı zamanda kendi başına kaybolursa yine daha az ciddi bir şey olması muhtemeldir. Kırmızı ya da ağrılı ise, bir enfeksiyon olabilir ve antibiyotik gerekebilir. Boyun şişliklerinin en endişe verici türleri çok sert, katı ve yavaş yavaş büyüme eğilimindedirler. Genelde boyundaki şişlikler için doktorunuza görmeniz gerekir, ama aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa o zaman en kısa zamanda doktorunuza başvurunuz:
Şişkinlik nereden gelmiş olabilir?
Şişlikler boynunuzun dış yüzeyinden yani cildiniz ya da cilt altında bir alandan ortaya çıkabilir. En sık:
Doktor ne yapacak?
İlk olarak doktor şişlik hakkında biraz daha fazla bilgi isteyecektir. Size şu gibi sorular sorulacaktır:
Sonrasında boyun şişliği için muayene yapılacaktır.
Herhangi bir teste ihtiyacım olacak mı?
Doktorunuz daha sonra muayenede ne bulduklarına ve şişliğin nerede olduğuna bağlı olarak bazı testler önerebilir. Kan testleri yararlı olabilir (tiroit fonksiyonlarını kontrol etmek için, lenfoma veya lösemi gibi kan ile ilgili kanserleri dışlamak için) Ultrason yapılması şişliğin doğasını anlamada genellikle yararlı bir testtir. Diğer tetkik türleri de kullanılabilir.
Boyun şişlikleri nasıl tedavi edilir?
Nedenine bağlı olarak tedavi değişkenlik göstermektedir. Reaktif lenf düğümleri, ilk etapta kendilerine neden olan durum düzeldiklerinden herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymazlar. Genelde şişliğe neden olan durum tedavi edilir. Örneğin, yetersiz çalışan bir tiroid bezi, yerine tiroid hormonu olan tiroksin ile tedavi edilir. Tükürük kanallarındaki taşlar çıkarılabilir, tıkanıklık giderilir ve şişlikten kurtulur. Apse gibi enfeksiyonlar antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Bazı şişlikler onları çıkarmak için bir operasyona ihtiyaç duyabilir. Örneğin deri tümörleri veya büyük lipomlar. (Herhangi bir rahatsızlığa neden olmayan küçük lipomların mutlaka alınması gerekmez.) Kemoterapi genellikle lenfoma ve lösemiler gibi kanla ilişkili kanserleri tedavi etmek için kullanılır.
